Η ανεργία των νέων συνιστά βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας μας. Ηδη βρισκόμαστε ενώπιον καταστάσεων που απειλούν να αφήσουν ανεξίτηλα σημάδια στις επόμενες γενιές, σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Τα στοιχεία είναι αμείλικτα. Η ανεργία των νέων στις ηλικίες 15-24 ξεπέρασε τον Ιανουάριο το 57,5%, ενώ στην αμέσως επόμενη ηλικιακή κατηγορία (25-34) αγγίζει το 34%. Ακόμη πιο προβληματικό είναι το γεγονός ότι τα στοιχεία αυτά έχουν σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις όπως η αύξηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών, του καπνίσματος και γενικότερα των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών μπροστά στην κρίση.
Ασφαλώς τα ιδιαίτερα προβλήματα αναφορικά με την ανεργία των νέων για την Ελλάδα δεν είναι καινούργια. Οπως πολλά από τα ζητήματα που έχει αναδείξει η οικονομική κρίση, έχουν βαθύτερες ρίζες και άπτονται τόσο του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας όσο και της εκπαιδευτικής και επιχειρηματικής κουλτούρας που διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες.
Τα προηγούμενα χρόνια η μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία για έναν νέο ήταν δύσκολη: απαιτούσε δύο χρόνια - η μεγαλύτερη περίοδος σε χώρα του ΟΟΣΑ. Ενα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της χώρας ήταν ότι οι πιο καταρτισμένοι νέοι είχαν μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας από τους ανειδίκευτους. Επίσης, σταθερά σε υψηλά επίπεδα παρέμενε το ποσοστό ανεργίας των νέων γυναικών.
Κάποια αίτια για την ένταση του προβλήματος ήταν ότι:
- Το παραγωγικό σύστημα δεν δημιουργούσε ανάλογες ποσοτικά και ποιοτικά θέσεις εργασίας που να αντιστοιχούν στις ειδικεύσεις και στις επαγγελματικές προσδοκίες του νεανικού πληθυσμού.
- Η ελληνική οικονομία δημιούργησε θέσεις εργασίας αλλά αυτές ήταν χαμηλής εξειδίκευσης, κυρίως σε τομείς της παραοικονομίας, σκληρές, επικίνδυνες και κακοπληρωμένες θέσεις που καλύφθηκαν από παράνομη μεταναστευτική εργασία.
Σήμερα χρειάζεται ειδική μέριμνα για τους νέους έτσι ώστε αυτοί να κάνουν το πρώτο βήμα τους στην αγορά εργασίας. Απέναντι στην πρόκληση όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς - κράτος, τοπική αυτοδιοίκηση, τοπικές κοινωνίες - πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους, να κινητοποιηθούν και με έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό να αντιμετωπίσουν αποφασιστικά το πρόβλημα.
Ενα πρώτο βήμα έχει ήδη γίνει. Το υπουργείο Εργασίας, σε συνεργασία με άλλα παραγωγικά υπουργεία, ξεκίνησε την υλοποίηση ενός πολύπλευρου προγράμματος που κεντρικό στόχο έχει να προσφέρει ευκαιρίες στην αγορά εργασίας σε νέους ανθρώπους που ως σήμερα ήταν αποκλεισμένοι από αυτήν.
Το πρόγραμμα παρουσιάζει μια σειρά καινοτόμα στοιχεία. Κατά πρώτον, στηρίζει την προώθηση στην αγορά εργασίας τόσο μέσα από προγράμματα πρακτικής άσκησης που μπορούν να οδηγήσουν και σε πρόσληψη του καταρτιζόμενου όσο και μέσα από προγράμματα νεανικής επιχειρηματικότητας. Επίσης υπάρχουν δράσεις στον τουρισμό, στη ναυτιλία, στη μεταποίηση και στο εμπόριο, στον αγροτοδιατροφικό τομέα, όλες για νέους επιστήμονες.
Αυτό όμως δεν αρκεί. Σήμερα πρέπει να δραστηριοποιήσουμε όλα τα υπουργεία και τα εργαλεία που διαθέτουμε για να εκμεταλλευτούμε κάθε δυνατότητα δημιουργίας θέσεων απασχόλησης σε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Η κυρία Γεωργία Μπόκα είναι εργασιακή σύμβουλος και σύμβουλος του Υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση
